H επιστημονική προσέγγιση
Λίγα λόγια για το άσθμα
Το άσθμα είναι μια ετερογενής νόσος που χαρακτηρίζεται από χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών και αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες. Αυτή η φλεγμονή οδηγεί σε βρογχική υπεραντιδραστικότητα και μπορεί να οφείλεται είτε σε γενετικούς παράγοντες (αλλεργίες και ατοπία στην οικογένεια) είτε σε περιβαλλοντικούς ( αλλεργιογόνα ενδοοικιακά ή εξωτερικού χώρου, ατμοσφαιρική ρύπανση, κάπνισμα, επαγγελματική έκθεση, παχυσαρκία) καθώς και σε συνδυασμό αυτων. Σύμφωνα με την Ομάδα Άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας στην Ελλάδα υπολογίζεται πως το 8,6% του πληθυσμού έχει άσθμα.
Τα πιο συχνά συμπτώματα του άσθματος είναι ο συριγμός, το αίσθημα δύσπνοιας, το σφίξιμο στο στήθος και ο βήχας, με την έντασή τους να ποικίλλει μέσα στη μέρα αλλά και μέσα στο έτος. Διακύμανση παρουσιάζει και η απόφραξη των αεραγωγών όπως μετριέται με το ροόμετρο ή με την σπιρομέτρηση.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση άσθματος
Οι περισσότεροι ασθενείς με άσθμα χρειάζονται δύο κατηγορίες φαρμάκων:
Φάρμακα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του, που είναι τα εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά
Φάρμακα για τη μείωση της φλεγμονής των αεραγωγών και τη μείωση των παροξύνσεων (ρυθμιστικά φάρμακα).Σε αυτά ανήκουν η εισπνεόμενη κορτιζόνη όπου η πλήρης αποτελεσματικότητά της θα φανεί μετά από αρκετές ημέρες θεραπείας (συνήθως 2-4 εβδομάδες). Η κορτιζόνη από το στόμα, τα αντιλευκοτριένια και οι ενέσιμες βιολογικές θεραπείες: omalizumab, mepolizumab, benralizumab, ρεσλιζουμάμπη, δουπιλουμάμπη οι οποίες χορηγούνται στο σοβαρό άσθμα.
Τι μπορεί να προσφέρει ο βελονισμός στους ασθενείς με άσθμα;
Είναι πολλοί οι ασθενείς με άσθμα που στρέφονται σε συμπληρωματικές ή εναλλακτικές θεραπείες για τη βελτίωση της κατάστασης υγείας τους. Στην Κίνα ο βελονισμός έχει χρησιμοποιηθεί για τη διαχείριση του άσθματος για χιλιάδες έτη. Στη συγχρονη Δυτική ιατρική έχει εξεταστεί ως συμπληρωματικό εργαλείο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων άσθματος και στη βελτίωση ποιότητας ζωής των ασθενών.
Ευρήματα μελετών σε πειραματόζωα δείχνουν ότι ο βελονισμός και ο ηλεκτροβελονισμός μετά από 6 εβδομάδες έχουν αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα. Αυτές οι επιδράσεις περιλαμβάνουν τη μείωση της φλεγμονής των αεραγωγών και την παραγωγή βλέννης¹ ². Επίσης παρατηρείται μέιωση του αριθμού των φλεγμονωδών κυττάρων, όπως ουδετερόφιλα και ηωσινόφιλα, ρυθμίζεται η ισορροπία της ανοσιακής απάντησης, μειώνονται οι προφλεγμονώδεις κυτταροκίνες, βελτιώνεται η αναδιαμόρφωση των αεραγωγών, και ρυθμίζεται η λειτουργία του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων³ ⁴.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές αξιόπιστες, δυτικού τύπου μελέτες για την χρήση του βελονισμού σε ασθενείς με άσθμα. Υπάρχει η διαπίστωση ότι βελτιώνεται η ποιότητα ζωής και ο βήχας όμως δεν έχει βρεθεί ότι βελτιώνεται η λειτουργικότητα των αεραγωγών στη σπιρομέτρηση και η φλεγμονή. Η προσέγγιση προσθήκης βελονισμού ως επιπρόσθετης θεραπείας στην φαρμακευτική αγωγή για το άσθμα παρουσιάζει πιο ενθαρρυντικά δεδομένα⁵. Η τελευταία μετανάλυση το 2019 συμπεριέλαβε 9 τυχαιοποιημένες μελέτες και έδειξε στατιστικά σημαντική βελτίωση στη συμπτωματολογία των ασθενών όταν προστέθηκε ο βελονισμός στην φαρμακευτική αγωγή ⁶.
Από την βιβλιογραφία ξεχωρίζει ότι ο βελονισμός έχει θέση στην συγχρονη θεραπευτική προσέγγιση καθώς βελτιώνει την συμπτωματολογία και την ποιότητα ζωής καλύπτοντας ολιστικά τις ανάγκες του ασθενούς⁷, κάτι που έχει φανεί και σε ασθενείς με ΧΑΠ (Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια)⁸. Τέλος είναι σημαντικό να τονίσουμε η επιλογή των σημείων βελονισμού και η επανάληψη των συνεδριών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο συνολικό αποτέλεσμα καθώς ο βελονισμός έχει αθροιστική δράση. Η συνολική εξισορρόπιση του οργανισμού και το αίσθημα ευεξίας ενθαρρύνουν τους ασθενείς να ολοκληρώσουν τον θεραπευτικό κύκλο με βελονισμό, πάντα υπό την υπεύθυνη παρακολούθηση του ειδικού ιατρού.
Οι ασθενείς με άσθμα που δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στην φαρμακευτική αγωγή και όσοι παρουσιάζουν παρενέργειες από αυτήν δικαιούνται να δοκιμάσουν μια συμπληρωματική και ασφαλή θεραπεία, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής τους. Ο βελονισμός, κυρίως ως επιπρόσθετης θεραπείας, θα μπορούσε να αναδειχθεί ως ένα χρήσιμο εργαλείο σε επιλεγμένους ασθενείς, παράλληλα με την κλασική φαρμακευτική αγωγή και την παρακολούθηση από ειδικό.
Βιβλιογραφία
1.Dong M, Wang WQ, Chen J, Li MH, Xu F, Cui J, Dong JC, Wei Y. Acupuncture Regulates the Balance of CD4+ T Cell Subtypes in Experimental Asthma Mice. Chin J Integr Med. 2019 Aug;25(8):617-624
2. Carneiro ER, Xavier RA, De Castro MA, Do Nascimento CM, Silveira VL. Electroacupuncture promotes a decrease in inflammatory response associated with Th1/Th2 cytokines, nitric oxide and leukotriene B4 modulation in experimental asthma. Cytokine. 2010 Jun;50(3):335-40
3. Carneiro ER, Carneiro CRW, De Castro MAP, Yamamura Y, Silveira VLF. Effect of electroacupuncture on bronchial asthma induced by ovalbumin in rats. J Altern Complement Med. 2005;11(1):127–34.
4.Wei Y, Dong M, Zhong L, et al. Regulation of hypothalamic– pituitary–adrenal axis activity and immunologic function contributed to the anti-inflammatory effect of acupuncture in the OVA-induced murine asthma model. Neurosci Lett. 2017; 636:177–183
5.Medici TC, Grebski E, Wu J, Hinz G, Wüthrich B. Acupuncture and bronchial asthma: a long-term randomized study of the effects of real versus sham acupuncture compared to controls in patients with bronchial asthma. J Altern Complement Med. 2002 Dec;8(6):737-50; discussion 751-4
6.Jiang C, Jiang L, Qin Q. Conventional Treatments plus Acupuncture for Asthma in Adults and Adolescent: A Systematic Review and Meta-Analysis. Evid Based Complement Alternat Med. 2019 Jan 17;2019:9580670
7.Elsheikh MS, Mohamed NH, Alsharkawy AAA. Improvement of asthma control after laser acupuncture and its impact on exhaled 8-isoprostane as an oxidative biomarker in chronic bronchial asthma. Respir Med. 2019 Sep;156:15-19
8.Suzuki M, Muro S, Ando Y, Omori T, Shiota T, Endo K, Sato S, Aihara K, Matsumoto M, Suzuki S, Itotani R, Ishitoko M, Hara Y, Takemura M, Ueda T, Kagioka H, Hirabayashi M, Fukui M, Mishima M. A randomized, placebo-controlled trial of acupuncture in patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD): the COPD-acupuncture trial (CAT). Arch Intern Med. 2012 Jun 11;172(11):878-86.